NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
85 - (2213) حدثني
محمد بن حاتم.
حدثنا يحيى بن
سعيد عن سفيان.
حدثني موسى بن
أبي عائشة عن
عبيدالله بن عبدالله،
عن عائشة.
قالت:
لددنا
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم في مرضه. فأشار
أن لا تلدوني.
فقلنا: كراهية
المريض للدواء.
فلما أفاق قال
"لا يبقى أحد
منكم إلا لد.
غير العباس.
فإنه لم
يشهدكم"
[ش
(لددنا) قال
أهل اللغة:
اللدود، بفتح
اللام، هو
الدواء الذي
يصب في أحد
جانبي فم
المريض ويسقاه.
أو يدخل هناك
بإصبع ويحنك
به. ويقال منه: لددته
ألده. وحكى
الجوهري أيضا:
ألددته، رباعيا.
والتددت أنا.
فال الجوهري:
ويقال للدود: لديد
أيضا].
{85}
Bana Muhammed b. Hatim
rivayet etti. (Dediki): Bize Yahya b. Saîd, Süfyân'dan rivayet etti. (Demişki):
Bana Musa b. Ebî Âişe, Ubeydullah b. Abdülah'dan, o da Âişe'detı naklen rivayet
etti. Şöyle demiş:
Hastalığında Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in ağzına ilâç akıttık da:
«Bana ilâç akıtmayın» diye işaret etti. Biz :
— Hastanın ilâçtan
hoşlanmaması, dedik. Ayıldığı vakit:
«Sizden ağzına ilâç
akıtılmayan tek bir kimse kalmasın! Yalnız Abbas müstesna! Çünkü o sizi
görmedi.» buyurdular.
İzah:
Bu hadîsi Buhari
«Kitâbü'l-Meğâzi» de tahrîc etmiştir.
Ledûd: Hastanın ağzının
bir tarafından akıtılan yahut parmakla sürülüp oğuşturulan ilâçtır. Buna ledîd
dahî denilir. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bundan hoşlanmayarak
yapmamalarını işaret etmişse de yanındakiler hasta İlâçtan hoşlanmaz, onun için
almak istemiyor zanmyle ilâcı akıtmışlardır. Kaadî İyad'ın beyânına göre bu
hadîsteki «Kerâhîyyetü» kelimesi merfu ve mansub şekillerde rivayet olunmuştur.
Merfu okunduğuna göre cümle mübtedâ ile haberden müteşekkildir. Ve: «Bu,
hastanın hoşlânmamasıdır.» manasınadır. Mensub okunduğuna göre kelime mef'ulun
leh'dîr. Yâni hasta hoşlanmadığı için istemiyor, demektir.
Buhârî'nin rivayetinden
sarahaten anlaşılıyor ki: Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) istemediği halde
ağzına ilâç akıttıkları için yanındakilere gücenmiş ve :
«Bu evde Abbas'dan
başka ağzına ilâç akıtılmadık kalmayacak! Hem de benim gözümün önünde!»
buyurarak emrine itaat etmedikleri için oradakileri cezalandırmıştır. İlâcı
içirenlerle birlikte içirmeyenlere de aynı cezânm verilmesi Peygamber
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'m hoşlanmadığını gördükleri halde ilâç vermekten
men etmedikleri içindir.
Nevevî diyor ki: «Bu
hadîs mânâ anlatan bir işaretin bu gibi meselelerde sarih ibare gibi olduğuna
delildir. Hadîs-i şerif mütecavizin kendi fiili cinsinden bir fiille
cezalandırılacağına da delildir.*'